.jpg)
මහසෙන් රජතුමා ඉදි කළ ඡේතවන ස්‌ථූපය දැනට ලොව විශාල ම ස්‌ථූපය ලෙසයි හැඳින්වෙන්නේ. එය ඉදි කරන අවධියේ ලෝකයේ තුන්වැනි විශාල ම ඉදි කිරීම වෙනවා. මහාවංශයේ සඳහන් වන ආකාරයට මෙහි උස වඩු රියන් 160ක්‌. වඩු රියන අඟල් 30ක්‌ දිග යෑයි සිතුවොත්
ඡේතවන ස්‌ථූපයේ උස අඩි 400ක්‌ විය යුතුයි. එහෙත් අද මුදුනේ කොටසක්‌ දක්‌නට ලැබෙන්නේ නෑ. කඩා වැටිලා. ඒ අනුව ඉතිරි වී තිබෙන උස ඒ කියන්නේ සලපතල මළුවේ සිට කොතේ කැඩුණු තැන දක්‌වා උස අඩි 252ක්‌. මෙහි විෂ්කම්භය සලපතල මළුවේ මට්‌ටමේ දී අඩි 370ක්‌ හෙවත් මීටර් 113ක්‌ වෙනවා.
බොහෝ දෙනා ගේ අදහස වුණේ මේ දාගැබ ගඩොල්වලින් හදපු එකක්‌ කියන එක. ඇත්ත වශයෙන් ම මෙය ගඩොල්වලින් හදපු එකක්‌ කියල ම කියන්න බැහැ. ඒ වගේ ම ගඩොල්වලින් පිටත කවචය බැඳල ඇතුළත පස්‌වලින් පුරවපු ව්‍යqහයක්‌ ද නො වෙයි. පුරාවිද්‍යාත්මක කැණීම්වලින් හා පර්යේෂණවලින් ලබාගත් කරුණුවලට අනුව මේ නිර්මාණයේ තිබෙන සුවිශේෂී ලක්‌ෂණය තමයි මෙහි ගර්භය හෙවත් ඇතුළත ව්‍යqහය ගඩොල් පස්‌ හා ගඩොල් කැබැලි, බාගෙට පුළුස්‌සපු ගඩොල් හෙවත් දඹු ගඩොල් යනාදී සැම දෙයක්‌ ම විවිධාකාරයෙන් කලාප වශයෙන් පෙළ ගස්‌වා නිර්මාණය කර තිබීම.
ඡේතවන ස්‌ථූපයේ උස අඩි 400ක්‌ විය යුතුයි. එහෙත් අද මුදුනේ කොටසක්‌ දක්‌නට ලැබෙන්නේ නෑ. කඩා වැටිලා. ඒ අනුව ඉතිරි වී තිබෙන උස ඒ කියන්නේ සලපතල මළුවේ සිට කොතේ කැඩුණු තැන දක්‌වා උස අඩි 252ක්‌. මෙහි විෂ්කම්භය සලපතල මළුවේ මට්‌ටමේ දී අඩි 370ක්‌ හෙවත් මීටර් 113ක්‌ වෙනවා.
බොහෝ දෙනා ගේ අදහස වුණේ මේ දාගැබ ගඩොල්වලින් හදපු එකක්‌ කියන එක. ඇත්ත වශයෙන් ම මෙය ගඩොල්වලින් හදපු එකක්‌ කියල ම කියන්න බැහැ. ඒ වගේ ම ගඩොල්වලින් පිටත කවචය බැඳල ඇතුළත පස්‌වලින් පුරවපු ව්‍යqහයක්‌ ද නො වෙයි. පුරාවිද්‍යාත්මක කැණීම්වලින් හා පර්යේෂණවලින් ලබාගත් කරුණුවලට අනුව මේ නිර්මාණයේ තිබෙන සුවිශේෂී ලක්‌ෂණය තමයි මෙහි ගර්භය හෙවත් ඇතුළත ව්‍යqහය ගඩොල් පස්‌ හා ගඩොල් කැබැලි, බාගෙට පුළුස්‌සපු ගඩොල් හෙවත් දඹු ගඩොල් යනාදී සැම දෙයක්‌ ම විවිධාකාරයෙන් කලාප වශයෙන් පෙළ ගස්‌වා නිර්මාණය කර තිබීම.
.jpg)
අත්තිවාරම
සලපතල මළුවේ සිට අඩි 23-29ක්‌ දක්‌වා වූ ගැඹුරකින් පිහිටි ගලේ (ඉed රදජන) සිට ඡේතවන ස්‌ථූපයේ අත්තිවාරම ඉදි කර ඇත. මේ සඳහා මැනැවින් පුළුස්‌සන ලද ගඩොල් භාවිත කර ඇත. මේ ගඩොල් පැතලි, ශක්‌තිමත් විවිධ දිග හා පළලින් යුක්‌ත වෙයි. ගන්නා ලද මිනුම්වලට අනුව ගඩොල්වල දිග පළල හා ඝනකම පිළිවෙළින් සෙ.මි. 46x24x5, සෙ.මී. 43x24x5 සහ සෙ.මී. 38x20x5 යනාදි වශයෙන් වෙනස්‌ වෙයි.
අඩි 23 සිට 29 දක්‌වා ගැඹුරකින් පිහිටි ගලේ සමතලා නො වන තැන් සමතලා කිරීම සඳහා ශක්‌තිමත් මැටි වර්ගයක්‌ භාවිත කර ඇත. මෙහි පාදම හෙවත් අත්තිවාරම අදියර දෙකකින් ඉදි කර ඇත. මෙහි පළමු ඉදි කිරීම පිහිටි ගලෙන් (ඉed රදජන) ආරම්භ කර මීටර් 1.7ත් 2.7ත් අතර උසට එකල පිහිටි බිම් මට්‌ටම දක්‌වා රවුම් හැඩයට ඉදි කර ඇති අතර දෙවැනි අදියර පළමු අදියරේ පිටත දාරයේ සිට මීටර් 2.05ක්‌ දක්‌වා ඇතුළට වන්නට පටන්ගෙන සලපතල මළුව මට්‌ටම දක්‌වා තවත් මීටර් 3.8ක්‌ උසට ඉදි කර ඇත. එක ආයකයක්‌ අසල කරන ලද කැණීමේ දී ගඩොල් වරියක්‌ ඉංග්‍රීසි ඔ අකුරේ හැඩයට බැඳ ඇති අතර පස්‌ මැටි සහ කුඩා ගඩොල් කැබැලි සහිත සංයුතියකින් ඒ වටා පුරවා ඇත. මේ ගල් වරියට ඉහළින් හා පහළින් සාමාන්‍ය ගල් වරි ආකාරයට බැඳ තිබීම ද සුවිශේෂී ලක්‌ෂණයකි.
ගර්භයේ පිටත කලාපය
.jpg)
පිටත ම ස්‌ථරයට ඇතුළතින් ඇති කලාපය හඳුන්වන්නේ හරස්‌ බැමි සහිත කලාපය යනුවෙනි. මෙය සලපතල මළුවේ සිට මීටර් 21.34ත් 33.5ත් අතර උසකින් සහ ගර්භයේ පිටත මායිමේ සිට මීටර 2ක්‌ ඇතුළට වන්නට පැහැදිලිව හඳුනාගනු ලැබී ය. මේ කලාපය තුළ ප්‍රධාන අංග දෙකක්‌ දක්‌නට ලැබේ. ඒ පුළුස්‌සන ලද ගඩොල් එක මත එක තබා නිශ්චිත දිශාවක්‌ හඳුනාගත නොහැකි ආකාරයට බඳින ලද බැමි සහ එම බැමි අතර ප්‍රදේශය පස්‌, මැටි, කුඩා ගඩොල් සහ දඹු ගඩොල් කැබැලිවලින් පුරවා ඇති කලාපයක්‌ වශයෙනි.
කවර හෝ ස්‌ථූපයක ගර්භය මැද කලාපය සුවිශේෂී කලාපයකි. හතරැස්‌ කොටුවේ නිරිතදිගින් කළ කැණීම්වලින් හතරැස්‌ කොටුව යටින් ගර්භය මැද පිහිටි කලාපය හඳුනා ගැනීමට හැකි වී ඇත. පස්‌ මැටි ඉතා කුඩා ගඩොල් කැබැලි ස්‌ථර වශයෙන් ක්‍රමානුකූලව අතුරා ඇති අතර ඉතා කුඩා ගඩොල් කැබැලි පස්‌ ස්‌ථරය තුළට කා වැද්දීමෙන් ගර්භයේ මැද කලාපය ගොඩනඟා ඇත.
ස්‌ථූපයකට හැඩයක්‌ හා නිමාවක්‌ ගෙන දෙන්නේ එහි හතරැස්‌ කොටුව ය. ඡේතවන ස්‌ථූපයේ හතරැස්‌ කොටුව ප්‍රමාණයෙන් දිගින් මීටර් 23.2ක්‌, පළලින් මීටර් 23.2ක්‌ හා උසින් මීටර් 11ක්‌ වෙයි. හතරැස්‌ කොටුවේ අත්තිවාරම ගර්භය මුදුනේ සිට මීටර් 1.7ක්‌ පහළින් ඉතා කුඩා ගඩොල් කැබැලි පස්‌ සහ මැටි ස්‌ථර තුළට කාවැද්දීමෙන් ඉදි කර ඇති ගර්භයේ මැද කලාපයේ මතුපිටින් ආරම්භ වෙයි.
ගඩොල් වරි 12ක්‌ භාවිත කර පිටතට පැන්නුමක්‌ සහිතව දිග හා පළල ක්‍රමයෙන් අඩු වන පරිදි මීටර් 0.76ක්‌ උසට ඉදි කළ අත්තිවාරමක එතැන් පටන් මීටර් 1ක්‌ පමණ උසට සිරස්‌ව බැඳ ඉන්පසු ගර්භයෙන් ඉහළට මීටර් 11ක්‌ උසට හතරැස්‌ කොටුව ඉදි කර ඇත. ඉන්පසු හතරැස්‌ කොටුවේ මැද ස්‌ථර බැඳීමේ දී පළමු ස්‌ථර 3-5, සාපේක්‍ෂව ලොකු ගඩොල්වලින් ද, ඉන්පසුව එන ස්‌ථර 10, 12 දක්‌වා ප්‍රමාණය ඊට වඩා කුඩා ගඩොලින් ද ස්‌ථරයෙන් ස්‌ථරය වෙනස්‌ වන ආකාරයට බැඳ තිබීම ද විශේෂ ලක්‌ෂණයකි.
පිටත කපරාරුව ස්‌ථර 3කින් සමන්විත ය. ඇතුළතින් ම පිහිටි කපරාරු ස්‌ථරය සෙ.මි. 6ත් 10ත් අතර ඝනකමකින් යුක්‌ත ය. මේ ස්‌ථරය හුණු, ගොරෝසු වැලි සහ කුඩා ගල් කැබැලිවලින් සමන්විත ය. දෙවැනි ස්‌ථරය හුණු සහ සිනිඳු වැල්ලෙන් කපරාරු කර ඇති අතර එය සෙ.මි. 3ත් 6ත් අතර ප්‍රමාණයක ඝනකමකින් යුක්‌ත ය. මතුපිටින් ම යුත් කපරාරුව හුණුවලින් පමණක්‌ කර එහි සුදු මැදීමක්‌ කර ඇති බව අනාවරණය කර ගැනීමට හැකි විය.
මේ ඉදිකිරීම් පිළිබඳව එකින් එක කරන විග්‍රහයේ දී පෙනී යන ප්‍රධාන කරුණක්‌ වන්නේ ඉපැරැණි නිර්මාණකරුවන් තමන් සතු වූ විද්‍යාත්මක තාක්ෂණ දැනුම ඉතා ම නිවැරැදිව සොබාදහමට අනුව භාවිත කළ බවයි. මේ හා සම්බන්ධව ඉංජිනේරු සංජීව විඡේසිංහ දරන අදහසයි මේ.
ඡේතවන දාගැබ ඉදි කර තිබෙන්නේ මල්වතු ඔය නිම්නය ආශ්‍රිතවයි. මේ ප්‍රදේශයේ අනෙක්‌ ප්‍රදේශවලට වඩා භූගත ජල මට්‌ටම ඉහළ අගයක්‌ ගන්නවා. මෙවැනි භූමියක ඉදි කළත් සොබාදහමේ ක්‍රියාකාරීත්වයට ඔරොත්තු දෙමින් විවිධ බලපෑම්වලට ලක්‌ වෙමින් මේ ආකාරයට රඳා පැවතුණේ කොහොම ද යන්න විමසා බලන්න ඕනේ. අපි කළ පර්යේෂණවලින් ඡේතවන දාගැබේ කිසිදු පිපිරීමක්‌ හෝ ගිලා බැසීමක්‌ හෝ දක්‌නට ලැබුණේ නෑ. කාලයත් සමග සිදු වුණු ක්‍ෂය වීමක්‌ පමණයි දක්‌නට ලැබෙන්නේ. පිටත බදාමය පමණක්‌ බිඳී ගිය බවක්‌ දක්‌නට ලැබෙනවා. කොත් කැරැල්ලේ කොටසක්‌ පමණක්‌ කඩා වැටිල තිබෙනවා. ඒත් කොත් කැරැල්ලේ කිසි ම ඇල වීමක්‌ දක්‌නට ලැබෙන්නේ නැහැ. මේ සියලු වෙනස්‌කම් මැදත් ව්‍යqහයේ වෙනසක්‌ වෙලා නැති බවයි කියන්න තිබෙන්නේ.
.jpg)
පේසා වළලු ඉදි කිරීමේ දීත් විශේෂ ලක්‌ෂණයක්‌ දක්‌නට ලැබෙනවා. අභයගිරිය රුවන්වැලි මහාසෑය වැනි මහා ස්‌ථූප ඉදිකිරීමේ දී ගර්භ ඉදි කිරීමෙන් පසුව පේසා වළලු ඉදි කිරීම තමයි දක්‌නට ලැබෙන්නේ. ඒත් මහා ස්‌ථූපයක්‌ වුවත්
ඡේතවන දාගැබේ දක්‌නට ලැබෙන්නේ ගර්භයත් සමග ඉදි කළ පේසා වළලු සමූහයක්‌.
බල බෙදී යැම
දාගැබ ඇතුළත ව්‍යqහය ද කිසියම් ක්‍රමවේදයකට අනුව නිර්මාණය කළ බැව් දක්‌නට ලැබෙයි. මේ විද්‍යාත්මක ක්‍රමවේද පිළිබඳව ඉංජිනේරු සංජීව විඡේසිංහ මහතා දරන්නේ මෙවන් අදහසකි.
සලපතල මළුවේ සිට හතරැස්‌ කොටුව දක්‌වා උස අඩි 137ක්‌ පමණ වෙනවා. ගර්භය ගැන අධ්‍යයන කරන කොට අපිට පෙනී යන දෙයක්‌ තමයි ඡේතවන ස්‌ථුපය තනිකර ම ගඩොල්වලින් ම කර නැති බව. ගර්භය ඉදි කිරීමේ දී හොඳින් පුළුස්‌සන ලද ගඩොල් දඹු ගල් වගේ ම මෝඩ ගල් භාවිත කරල තිබෙනවා. බොහෝ දෙනා සිතන්න පුළුවන් මේක අහම්බෙන් සිදු වූ දෙයක්‌ කියල. නෑ නිවැරැදි අවබෝධයක්‌ ඇතිවයි මේ ආකාරයට ගල් භාවිත කරල තිබෙන්නේ.
සලපතල මළුවේ සිට අඩි 70කින් පමණ ඉහළට දඹු ගඩොල් වැඩියෙන් භාවිත කරල තිබෙනවා. ගඩොල් වරි දෙකක්‌ අතර මිලිමීටර් 5ත් 10ත් අතර ප්‍රමාණයක මැටි බදාමයක්‌ තිරස්‌ අතට අතුරපු බවක්‌ දක්‌නට ලැබෙනවා. සිරස්‌ අතට මේ බදාමය දක්‌නට ලැබෙන්නේ නෑ. පිටත කවචයෙන් ඇතුළත ප්‍රදේශය ගැන අපි සොයා බැලීමක්‌ කළා. කවචයට ඇතුළතින් හමු වන කලාපයේ හොඳින් පිළිස්‌සූ ගඩොල් හමු වෙනවා. නමුත් විශාල ගඩොල් හමු වන්නේ නෑ. එදා තිබුණු විශාල ගඩොල්වලින් හරි අඩක්‌ පමණ විශාල ගඩොල් තමයි මෙහි දකින්නට ලැබෙන්නේ. පිටත කවචය අඟල් 2ක්‌ පමණ ඝනකම් ඇති තුනීs සහ විශාල ගඩොල්වලින් තමයි නිර්මාණය කරල තිබෙන්නේ. කවචයෙන් ඇතුළට ගිය විට සුවිශේෂී ලක්‌ෂණයක්‌ දක්‌නට ලැබෙනවා. ඒ තමයි හරස්‌ බැමි පිහිටා තිබීම. මේ කලාපයේ සමහර ගඩොල් එක මත එක තබා නිර්මාණය කරලත් තිබෙනවා. එනම් ඒවා අතර මැටි බදාමයක්‌ දක්‌නට නැහැ. ගර්භයේ මැද පෙදෙසේ පසු/මැටි සහ කුඩා ගඩොල් කැබැලි ස්‌ථර වශයෙන් අතුරා තිබෙන අතර ගඩොල් කැබැලි පස්‌ ස්‌ථරය තුළට කාවද්දා තිබෙනවා. මේක නිර්මාණය කරල තිබෙන්නේ පහළ සිට ඉහළට විහිදෙන ස්‌ථම්භයක්‌ (Column) විදියටයි. මේ ස්‌ථම්භය හතරැස්‌ කොටුවේ පාදම දක්‌වා විහිදෙනවා. දිගින් හා පළලින් මීටර් 23ක්‌ වන හතරැස්‌ කොටුවේ උස මීටර් 11ක්‌. මේක අති විශාල බරක්‌. මේ තරම් අති විශාල බරක්‌ දරාගෙන සිටින්නේ ඉහත සඳහන් කළ ස්‌ථමිභයයි.
දාගැබේ ගර්භය මඟින් දරාගත යුතු ප්‍රධානතම භාරය වන්නේ හතරැස්‌ කොටුවේ සහ කොත් කැරැල්ලේ බර ය. ගණනය කිරීම්වලට අනුව හතරැස්‌ කොටුවේ බර කිලෝ නිව්ටන් ලක්ෂ 3ක්‌ හෙවත් කිලෝග්රෑම් ලක්ෂ 3000ක්‌ පමණ වෙයි. මේ තරම් විශාල බර ප්‍රමාණයක්‌ පොළොවට සම්ප්‍රේෂණය වීමේ දී මුළු ගර්භය ම ගඩොලින් නිම කර තිබුණේ නම් එහි ආතති සංකේන්ද්‍රණය සිදු වී කොටසක්‌ හෝ පුපුරා යැමක්‌ සිදු විය හැකි ය. ගඩොල් බැඳීමේ දී ඇති වන වෙනස්‌කම්, ජල අවශෝෂණය හේතුවෙන් හා අධික තාපය නිසා ඇති වන ප්‍රසාරණයේ බලපෑමක්‌ බෙහෙවින් ඇති වෙයි. ස්‌ථම්භය මුළුමනින් ම පස්‌ හා මැටිවලින් නිර්මාණය කළේ නම් ඒවායේ ස්‌පර්ශීය බල දරාගැනීමේ හැකියාව අඩු නිසා ඒ වටා ඇති කොටසට විශාල බලයක්‌ ලබා දෙයි. මේ තෙරපුම අවම කිරීමට පස්‌ මැටි සහ ගඩොල් කැබැලි මිශ්‍රිත ස්‌ථරය සමත් වෙයි. එනම් මේ ස්‌ථර මඟින් ස්‌ථම්භයේ (A) ස්‌පර්ශීය බල දරාගැනීමේ හැකියාව වැඩි කෙරෙයි. මේ අනුව ඉහළ කොත් කැරැල්ලේ සහ හතරැස්‌ කොටුවේ බර ආතති සංකේන්ද්‍රණවලින් තොර ව පහළ අත්තිවාරමට ගෙන යැමට මැද ස්‌ථම්භාකාර කොටසට හැකියාව ඇත. මේ ස්‌ථම්භාකාර කොටසින් අරීයව ඇති කෙරෙන බල දරාගැනීමට මැද පෙදෙසේ ඇති ගඩොල් බැමි සහිත කොටස (B) සමත් වෙයි. ගඩොල් කවචයෙන් (C) බොහෝ දුරට කෙරෙන්නේ දාගැබට නියමිත හැඩයක්‌ ලබා දීම සහ අභ්‍යන්තරයට වර්ෂාවෙන් හා වෙනත් බාහිර උවදුරුවලින් වන හානිය අවම කිරීමයි. කවචයේ ගඩොල් අතර දඹු ගඩොල් අතරින් පතර දමා ඇත්තේ ඇති විය හැකි ආතති දරා ගැනීමට හැකි වන පරිදි ය. දාගැබේ ඉහළ දී ඉහළ බර නිසා A ස්‌ථම්භයට ඇති වන සම්පීඩනය වැඩි අතර ඒ නිසා ම එමඟින් ඒ වටා ඇති කොටසට ඇති කෙරෙන අරීය සම්පීඩනය ද වැඩි ය. මේ නිසා කවචයේ ඇති විය හැකි පරිධිය ඔස්‌සේ ඇති වන ආතති ද වැඩි විය හැකි ය. ඉහළට වන්නට වැඩිපුර දඹු ගඩොල් ඇත්තේ මේ ආතති බල සමනය කිරීම සඳහා ය. දාගැබේ ඉහළ සීමාවේ වැඩි බරක්‌ තිබෙන බැවින් මැද ස්‌ථම්භයට සම්පීඩනය වැඩි වෙයි. එබැවින් ඒ වටා ඇති කොටසට ඇති කෙරෙන අරීය සම්පීඩනය ද ඉහළ අගයක්‌ ගනී. මේ හේතුවෙන් කවච කොටසේ පරිධිය ඔස්‌සේ ඇති විය හැකි ආතතිය ද වැඩි වෙයි. ගර්භයේ ඉහළ සීමාවට වන විට දඹු ගඩොල් වැඩි ප්‍රමාණයක්‌ අතුරා ඇත්තේ මේ ආතති නිසා කවචය පුපුරා යැම වැළැක්‌වීමට විය හැකියි.
මේ අනුව ඡේතවන දාගැබේ ඉහළ බල ආතති සංකේන්ද්‍රණය නො වන පරිදි ක්‍රමානුකූලව පහළට ගෙන ඇත. බර ප්‍රධාන වශයෙන් මැද ස්‌ථරය හරහා ස්‌ථම්භය ඔස්‌සේ පහළට යෑවෙන අතර එයට ආධාර පිරිස ගඩොල් බැමි හරහා ගරාදි ආකාර සථරයක්‌ නිර්මාණය කර ඇත. පිටත ගඩොල් කවචය මහා විනාශයකට ලක්‌ වී තිබිය දීත් දාගැබේ ඉහළ හතරැස්‌ කොටුව හා කොත් කැරැල්ල කිසිදු ඇල වීමකින් තොර ව එදා සිට අද දක්‌වා වූ වසර 1700කට වැඩි ප්‍රමාණයක්‌ පවතින්නේ මේ බල සම්ප්‍රේෂණ ක්‍රමවේද නිසා ම බැව් කිව යුතු ය.
ඡේතවන දාගැබ ප්‍රතිසංස්‌කරණය කිරීම අරඹන අවස්‌ථාවේ මහා විශාල ගස්‌ දාගැබේ සලපතල මළුවේ සිට ගර්භය හරහා හතරැස්‌ කොටුව දක්‌වා වැවී තිබිණි. මෙපමණ මහ ගස්‌ වැවී තිබුණ ද කිසිදු පිපිරීමක්‌ හෝ නො තිබුණු අතර ගස්‌ වැවීම නිසා ඇතුළට ජලය කිඳා බැසීමක්‌ දක්‌නට ලැබිණි. මේ හේතුවෙන් හටගත් පීඩනය හේතුවෙන් ගඩොල් එක මත ලිස්‌සා යැමක්‌ පමණක්‌ සිදු වී ඇත. මෙයින් පැහැදිලි වන දෙයක්‌ නම් බාහිර පීඩනයක්‌ දරාගත හැකි වන පරිදි දාගැබ ගොඩනඟා තිබීම ය. අනෙක්‌ විශේෂ ලක්‌ෂණය වන්නේ හතරැස්‌ කොටුවෙන් පහළට එන බල පස්‌වලින් පිරවූ ස්‌ථම්භය ඔස්‌සේ පහළට යන අතර ම ගරාදි ආකාරයට ඉදි කළ කලාපයෙන් දෙපසට සම්ප්‍රේෂණය වී කවච ප්‍රදේශය දක්‌වා ගමන් කිරීමේ දී ක්‍රමයෙන් බලය අඩු වී ශුන්‍ය තත්ත්වයට පත් වීම ය. මෙහි දී බලය අරීයව සම්ප්‍රේෂණය වන විට ගඩොල් බිත්ති අතර තිබෙන ගඩොල් පස්‌වලින් සහ දඹු ගඩොල් මඟින් බලය අවට ස්‌ථරවලට සම්ප්‍රේෂණය අවම කර ඇත.
ඡේතවනාරම දාගැබ ඉදි කිරීමේ දී යොදාගත් තාක්ෂණ ක්‍රමවේදය පිළිබඳව විමසීමේ දී අපේ පැරැණි විද්‍යාඥයන් බඳු වූ ශිල්පීන් ගේ සොබාදහම පිළිබඳව හා එහි ක්‍රියාකාරීත්වය පිළිබඳව තිබුණු දැනුමත් හා නිරවුල් අවබෝධයත් මැනැවින් පැහැදිලි වෙයි. සැලසුම් ශිල්පය, මිනිත ශ්‍රාස්‌තය, ද්‍රව්‍ය ඉංජිනේරු විද්‍යාව, (Matereal Engineering), ව්‍යqහ ඉංජිනේරු විද්‍යාව (SStructural Matereal Engineering), ඉදිකිරීම් ශාස්‌ත්‍රය, පරිසර විද්‍යාව හා පිරිස්‌ කළමනාකරණය වැනි විද්‍යාත්මක හා පරිපාලන ක්‍ෂේත්‍ර පිළිබඳව තිබුණු දැනුම ද ඉතා වැදගත් විය. එහෙත් අද...?
උපුටා ගැනීම විදුසර පත්‍රයෙනි.
matanam mewa kiyawannanam kammali atha kamak na hodata karala thiyenawa
ReplyDelete